luter / lendler

Muzyka do pobrania – „Luter"

Melodia i choreograficzne elementy lutra pojawiły się prawdopodobnie na przełomie XIX i XX wieku, na terenie przygranicznej wsi Bukówiec Górny niedaleko od Leszna Wielkopolskiego.

Luter jest przykładem tańców, które w Wielkopolsce nazywa się przybyszami. W brzmieniu przypominają niemieckie lendlery. Przywędrowały bowiem do Polski z Zachodu, głównie z Niemiec, Holandii i Austrii. Przywiezione w różny sposób i w różnych okolicznościach historycznych (wyjazdy do pracy, pobyt w wojsku itd.), zostały zaadaptowane i włączone do repertuaru lokalnych tańców.

Może być tańczony w dowolną ilość par poruszających po obwodzie koła, w kierunku „pod słońce”. Jest tańcem energicznym, składającym się z różnorodnych  elementów i motywów (m.in. kroki dostawne, obroty wykonywane w parach wokół wspólnej osi zakończonych tupnięciem). Tańczy się go zazwyczaj w stałym, szybkim tempie, w metrum na 4/4. Podczas potańcówek, osoba zamawiająca taniec (często kobieta) podchodzi do kapeli ze słowami, np. A tero grocze, lutra, a następnie śpiewa przyśpiewkę zaczynającą się od słów: Luter nie umarł….

Wiele z tych form posiada teksty, od których pierwszych słów pieśni pochodzą nazwy tych tańców, np. siódemka, luter, duda czy Marynia.

Choć nie należą one do grupy tańców rodzimych, jak wiwaty, chodzone czy formy oberkowe, to mogą być obok walcerków czy szoczy znakomitym przykładem na przenikanie się folkloru z różnych obszarów narodowych. Przez oddziaływanie na przybyszy cech rdzennych muzyki, tańców oraz zwyczajów, stanowią ciekawy przykład twórczej adaptacji.