tańce tradycyjne    /    tańce niestylizowane    /    tańce w parach

kontro

tańce niestylizowanenauka tańcamapa
Taniec kontro jest adaptacją salonowego kontredansa przez wiejskich tancerzy. Był tańcem złożonym z wielu figur i długim w wykonaniu. Przebieg tańca polegał na wykonywaniu go drobnymi krokami biegu, dochodzeniu i oddalaniu się par do siebie, przechodzeniu na krzyż i zamianie partnerów w trakcie tańca. W kontro każdy z tancerzy musiał przetańczył kilka kroków z pozostałymi, a każda z par przejąć na określony czas przewodzenie w tańcu. Taniec ten wymagał znakomitej orientacji przestrzennej od tancerzy i ich zgrania się w ruchu. 
> Więcej

Taniec kontro, znany na Mazowszu, Kurpiach i na Podlasiu, jest przykładem „przechodzenia” wzorów kultury dworskiej i miejskiej do wiejskiej oraz wykształcenia się specyficznej formy tańca figuralnego. Owe zapożyczenia i przechodzenia miały w przypadku kontro kilka etapów. Pierwowzorem tego tańca był kondredans, modny taniec salonowy pochodzenia angielskiego, który od XVIII wieku był bardzo popularny na europejskich dworach i salonach. Z czasem z niego to wyłonił się kadryl, który „z Napoleonem” zawojował Europę. Kadryl na salonach był tańczony najczęściej przez 4 pary, ustawione w kwadrat, które wykonywały skomplikowany układ figur. Taniec kończyły galop i przytupy odnoszące się bezpośrednio do pochodzenia nazwy tańca od terminu quadrille, czyli oddział jazdy. Zarówno kontredans, jak i kadryl były tańczone na polskich dworach i na salonach, a w formie – jako taniec kontro – uproszczonej zawitały także do dworków drobnej szlachty i wsi na Mazowszu i Podlasiu. Zachowana została główna struktura tańca – tańczenie określonej liczy par naprzeciw siebie oraz mnogość figur, zdradzająca jego salonowe pochodzenie. Taniec wykonywany był w tempie umiarkowanym lub szybkim, w metrum 2/4, i niewątpliwie należy do najciekawszych pod względem choreologicznym w Polsce. Mogło go wykonywać 4, 8 lub 12 par (zawsze wielokrotność 4), ale okazji do wykonania nie było tak wiele... Na weselach pojawiał się on z rzadka, bo nie chciano wyróżniać specjalnie tancerzy spośród grona weselników, pozostawały więc jedynie wiejskie zabawy karnawałowe lub na koniec żniw, kiedy dobrane pary tańczyły kontro. Sam taniec mógł trwać dość długo ze względu na mnogość figur; bywało, że i ponad godzinę. Tyle trwało wykonanie wszystkich figur w tańcu, będącego rodzajem suity składającej się z wielu części, których przebiegiem zarządzał wodzirej. Rolą wodzireja było rozpoczęcie tańca i oznajmianie krzykiem kolejnych figur, a sami tancerze każdą kończącą się część kontro zaznaczali klaśnięciem w dłonie. Przebieg tańca polegał na wykonywaniu go drobnymi krokami biegu, dochodzeniu par do siebie i oddalaniu się, przechodzeniu na krzyż, zamianie partnerów w trakcie tańca i popisach solowych. Tańczony był przede wszystkim przez dorosłych i uznanych tancerzy na wsi. Po przetańczeniu całego kontro pary zamawiały galopkę i oberka.


Dąbrowska, Grażyna W. Taniec ludowy na Mazowszu. Kraków: PWM, 1980.
Drabecka, Maria. Tańce historyczne. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1975.
Moszyński, Kazimierz. Taniec (w:) Kultura Ludowa Słowian, cz. 2, s. 300–395. Warszawa: Książka i Wiedza, 1968.
Turska, Irena. Krótki zarys historii tańca i baletu. Kraków: PWM, 1962.